چکیده: چکیده امروزه کنترل ساختار کف موضوعی مهم برای تولید محصولات با خواص بهبودیافته می‌باشد. رفتار کف به‌شدت تابعی از خواص دینامیکی سطح مشترک می‌باشد. یکی از روش‌هایی که به‌منظور بهبود خواص سطحی و ایجاد کف مطلوب در صنعت به‌کار برده می‌شود استفاده از سورفکتانت‌های طبیعی است. شیرین‌بیان یکی از گیاهان غنی از سورفکتانت‌های طبیعی به نام ساپونین می‌باشد. با وجود مطالعات گسترده‌ای که بر روی خواص دارویی عصاره این گیاه بومی پذیرفته است، خواص سطحی محلول عصاره گیاه و رفتار کف آن به طور محدود بررسی شده‌اند. بنابراین، در این رساله خواص سطحی دینامیکی و ویژگی‌های کف عصاره ریشه گیاه شیرین‌بیان به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش به منظور اندازه‌گیری خواص سطحی دستگاه تنشیومتر قطره آویز با قابلیت اندازه‌گیری هنگام نوسان سینوسی حجم قطره با دقت 1/0 میکرولیتر ساخته شد تا ویسکوالاستیسیته سطحی نیز قابل سنجش باشد. برای مکانیزم تزریق و نوسان حجم قطره برخلاف دستگاه‌های تجاری رایج از روش دیافراگمی استفاده شد. اعتبارسنجی نتایج روش قطره آویز با مقایسه نتایج دستگاه تجاری معتبر و بررسی اعداد بدون بعد موثر صورت پذیرفت. نتایج کشش‌ سطحی نشان داد که عصاره دارای فعالیت سطحی بالایی است و قادر است کشش سطحی را تا 25 میلی‌نیوتون بر متر کاهش دهد. بررسی ویسکوالاستیسیته سطح آشکار کرد که رفتار لایه‌های جذبی وابسته به فرکانس است، به‌طوری‌که با افزایش فرکانس نوسان،‌ الاستیسیته سطح افزایش یافته درحالی‌که ویسکوزیته سطحی به‌شدت کاهش می‌یابد. سپس ویژگی‌های کف محلول آبی عصاره با روش بایکرمن مورد بررسی قرار گرفت. کف‌پذیری و کاهش اندازه حباب‌ها با افزایش غلظت عصاره تا مقدار CAC افزایش می‌یابد و سپس در غلظت‌های بالاتر تقریباً ثابت می‌ماند. همچنین کف‌پذیری و پایداری کف همبستگی معنی‌داری با خواص سطح دینامیکی نشان دادند. علاوه‌براین، در این پژوهش مدلی تئوری بر مبنای دینامیک جریان بین حباب‌ها و اعتبار آن برای کف‌آبه عصاره به عنوان معیاری از پایداری مورد بحث قرار گرفت. مقایسه نتایج تئوری و تجربی تطابق نسبتا خوبی را برای حجم مایع تخلیه شده نشان داد که برای تخمین عمر کف قابل استفاده است. همچنین روابط به‌دست‌آمده در این مدلسازی می‌تواند برای کمی‌سازی تاثیر تغییر پارامترهای مؤثر بر کف‌آبه استفاده شود.